روضه

مدارک متعددی وجود دارد که حضرت معصومه(ع) در سال 201 هـ .ق در قم، وفات نموده است(1)، چنان که از کاشی کاری های اطراف حرم که از قرن ها پیش به جای مانده مرقوم شده است، ولی در مورد روز و ماه وفات آن حضرت، اختلاف است، که تا سه قول گفته شده است:
1ـ طبق پاره ای از مدارک، دهم ربیع الثانی بوده است.(2)
2ـ مطابق بعضی از مدارک، دوازدهم ربیع الثانی بوده است.(3)
3ـ و بر اساس مدرک دیگر، هشتم شعبان بوده است.(4)
هیچ یک از این سه قول، آن گونه که باید، مورد اطمینان نیست.
 
ولی همان گونه که بعضی از بزرگان گفته اند: انصاف این است که برای جمع بین دو قول اول و دوم، برای بزرگداشت مقام آن بزرگ بانوی دو عالم جهان، سه روز(10 و 11 و 12 ماه ربیع الثانی) را به عنوان سوگواری معصومیه، مراسم سوگواری برقرار کرد، چنان که در سال های اخیر مسؤولین و دست اندر کاران آستانه‌ مقدسه حضرت معصومه(ع) همین کار را شروع نموده، و این سنت خوب به جریان افتاده است، و این سه روز به عنوان ایام معصومیه، جا افتاده است، به امید آنکه در این ایام در آستانه مقدسه قم، و در سایر مساجد و محافل، از آن بانوی باعظمت، تجلیل شایان گردد، و خاطره زندگی درخشان آن شفیعه روز جزا، تجدید شود.
از آنچه در بالا خاطر نشان شد نتیجه می گیریم که سن حضرت معصومه(ع) هنگام وفات، در حدود 28 سال بوده است(از سال 173 تا 201 هـ .ق) پس اینکه در زبان عوام، آن حضرت به عنوان 18 تا 23 ساله، ‌معروف شده، مدرک و سند محکمی ندارد.

پی نوشت:
1. تاریخ قدیم قم، تألیف حسن به محمد بن حسن قمی، ص 213، بحارالانوار، ج 48، ص 290، اعیان الشیعه، ج 8، ص 391، ریاحین الشریعه، ج 5،‌ص 32، انوارالمشعشین ج 1، ص 208، منتهی الآمال، ج 2، ص 242، مراقد المعارف، ج 2، ص 163، دایره المعارف شیعه(سید حسن امین)، ج 3، ص 231، گنجینة دانشمندان، ج 1، ص 14.
2. وسیله المعصومین، میرابوطالبم واعظ تبریزی، ص 658، ‌لواقح الانوار، طبق نقل انجم فروزان، ص 58، زندگانی حضرت معصومه، تألیف مهدی منصوری،(متوفی 1146 هـ .ق) ص 37، کریمة اهل بیت، ص 105.
3. مستدرک سفینه البحار، علامه شیخ علی نمازی، ج 8، ص 257.
4. رساله العربیه العلویه و اللغه المرویه، تألیف شیخ حر عاملی، طبق نقل کتاب حیاه الست، مهدی منصوری، ص 11.
منبع:  محمد محمدی اشتهاردی، حضرت معصومه (س) فاطمه(س) دوم.