نکته: خطبه زینب کبری سلام الله علیها به دو شکل در روایات آمده که در بعضی از جملات تفاوت هایی دارد ما در اینجا قول مشهور تر را در متن عربی آوردیم ، اما در ترجمه هر دو نقل را رعایت نمودیم و نقل دوم را در "..." قرار دادیم و در دادن آدرس، آدرس هر دو نقل این خطبه را ارائه نمودیم.
بشیر بن خزیم اسدی گوید: زینب دختر علی (علیه السلام) را در آن روز دیدیم، بخدا قسم زن با حیایی را تا آن روز سخن ورتر از او ندیدیم گویا کلمات را با زبان گویای امیر المومنین علی بن ابیطالب جاری می نمود، وی به مردم اشاره کرد که ساکت شوید. ناگهان نفسها در سینه ها حبس شد و صدای زنگ کاروان از صدا افتاد. آنگاه فرمود:
الحمد لله والصلاة على محمد وآله الطاهرین " اما بعد " یا أهل الکوفة یا أهل الختل والغدر أتبکون فلا رقأت الدمعة ولا قطعت الرنة إنما مثلکم کمثل التی نقضت غزلها من بعد قوة انکاثا تتخذون ایمانکم دخلا بینکم الا وهل فیکم الا الصلف و النطف والصدر الشنف ( الا الصلف والعجب والشنف والکذب ) وملق الإماء وغمز الأعداء أو کمرعى على دمنة أو کفضة على ملحودة الا ساء ما قدمت لکم أنفسکم ان سخط الله علیکم وفی العذاب أنتم خالدون. أتبکون وتنتحبون ای والله فابکوا کثیرا واضحکوا قلیلا فلقد ذهبتم بعارها وشنارها ولن ترحضوها بغسل بعدها ابدا وانی ترحضون قتل سلیل خاتم النبوة ومعدن الرسالة وسید شباب أهل الجنة وملاذ حیرتکم ومفزع نازلتکم ومنار حجتکم ومدرة سنتکم. الا ساء ما تزرون وبعدا لکم وسحقا فلقد خاب السعی وتبت الأیدی وخسرت الصفقة وبؤتم بغضب من الله وضربت علیکم الذلة والمسکنة ویلکم یا أهل الکوفة أتدرون ای کبد لرسول الله صلى الله علیه وآله فریتم وأی کریمة له أبرزتم وأی دم له سفکتم وأی حرمة له انتهکتم؟ لقد جئتم بها صلعا عنقاء سوءاء فقهاء نأنأء (وفی روایة خرقاء شوهاء) کطلاع الأرض أو ملئ السماء أفعجبتم ان مطرت السماء دما فلعذاب الآخرة أخزى وأنتم لا تنصرون فلا یستخفنکم المهل فإنه لا یحفزه البدار ولا یخاف فوت الثار وان ربکم لبالمرصاد. ترجمه: ستایش مخصوص خداوند است و صلوات و بر پدرم محمد وخاندان پاک و نیکوکارش. اما بعد: ای مردم کوفه! ای مردمان حیله گر و خیانتکار! آیا گریه می کنید؟ اشکها خشک نگردد و ناله ها آرام نگیرد. همانا مثال شما مانند آن زنی است که رشته خود را پس از محکم بافتن (یک یک ) از هم می گست، شما نیز سوگند های خود را در میان خویش وسیله (فریب و) تقلب ساخته اید. آیا در میان شما جز وقاحت و رسوایی، سینه های آکنده از کینه، دورویی و تملق همچون زبان پردازی کنیزکان و ذلت و حقارت در برابر دشمنان چیز دیگری نیز یافت می شود؟ یا همچون سبزه های روی فضولات حیوانی هستید یا همچون نقره (تزیین شده) روی قبر ها هستید. هان چه بد توشه ای برای آخرت خود فرستادید، توشه ای که همان خشم و سخط خداوند بر شماست و شما در عذاب جاویدان خواهید بود. آیا "برای برادرم" گریه می کنید؟ آیا زار می زنید؟ آری بخدا سوگند! (که باید گریه کنید.) "و مستحق گریه اید"، پس بسیار بگریید و کمتر بخندید. چرا که (کاری کرده اید که آبروی شما را) عار و ننگش برده است و این ننگ را از دامنتان تا ابد نمی توانید بشووید. و چگونه می توانید ننگ حاصل از کشتن فرزند خاتم پیامبران، و معدن رسالت و سرور جوانان اهل بهشت را از دامان خود بزدایید؟ کسی که پناه خوبان شمابود،"و حامی شما به وقت نبرد و قرارگاه شما به وقت صلح" فریاد رس در بلایای شما، "التیام بخش زخمهای شما و مرجعتان هنگام جنگ و نزاع بود" مشعل فروزان استدلال شما (بر حق و حقیقت) و یاور شما در سالهای (سختی) بود. هان! چه بار بدی بر دوش خود نهادید، و چه دوری از رحمت خدا برای شماست ودور و دور تر باد. پس یقینا تلاشها بیهوده، دست ها بریده، معامله زیان کرده است.پس مرگ بر شما، مرگ و نابود شوید نابود، و خود را به خشم خدا گرفتار نموده و خواری و درمانگی بر شما لازم آمده است. وای بر شما ای مردم کوفه! آیا می دانید! "وای بر شما " چه جگری از "محمد"رسول خدا (صلی الله علیه و آله) دریده اید؟! "و چه عهدی شکسته اید؟!" و چه زنان و دختران بزرگواری از خاندان او به کوچه و بازار کشانده اید؟! چه خونی از آن حضرت بر زمین ریخته اید؟! و چه حرمتی از او شکسته اید؟! " و چه چیز زشتی آورده اید که چیزی نمانده به خاطر آن آسمان ها متلاشی شود و زمین شکافته گردد و کوهها منهدم شده و فرو ریزد" شما این جنیات فجیع را بی پرده و آشکار به انجام رسانده اید، جنایتی که سر آغاز جنایات دیگر در تاریخ گشته، سیاه و تاریک و جبران ناپذیر بوده، تمام سطح زمین و وسعت آسمان را پر کرده است. آیا از اینکه آسمان خون باریده تعجب می کنید؟ در حالیکه عذاب آخرت در مقایسه با این امر بسیار شدیدتر و خوار کننده تر است و (در آن روز) شما یاری نخواهید شد. پس مهلت هایی که خدای متعال به شما می دهد موجب بی تفاوتی( و این امر را کوچک شمردن) شما نگردد. چرا که خداوند در عذاب کردن بندگان خود شتاب نمی کند، و ترسی از پایمال شدن خون و از دست رفتن زمان انتقام ندارد و همانا که خدای "ما و آنها " شما در کمین است. راوی گوید: به خدا سوگند در آن روز مردم را دیدم که حیرت زده گریه می کردند و گاه دست در دهان می گرفتند.(دستشان را گاز می گرفتند یا پشت دست خود را می گزیدند) دیدم در آن میان پیر مردی در کنار من ایستاده می گریست چنانکه محاسن او از اشکش تر شده بود، او می گفت: پدر و مادرم فدای شما باد ! پیران شما بهترین پیران، جوانان شما بهترین جوانان، زنان شما بهترین زنان، و نسل شما بهترین نسل است، هرگز خوار نشده و پذیرای شکست نمی گردید. (و طبق بعضی از روایات) حضرت این ابیات را خواند: چه به پیامبر (جواب) می گویید آنگاه که پیامبر به شما بگویید: شما که آخرین امتها هستید چه کردید با اهل بیت و فرزندانم و عزیزانم که بعضیشان اسیرند و بعضی در خونشان غوطه ورند؟ این بود پاداشم انگاه که نصیحتتان کردم که در نبودم بدی کردید با فامیلها و بستگانم ؟ برایتان میترسم که مستحق شوید مانند عذابی را که بر قوم عاد نازل گردید.
منابع:
1- زینب الکبری من المهد الی اللهد (سید محمد کاظم قزوینی) ص286. 2- زینب کبری از ولادت تا شهادت (ترجمه زینب کبری من المهد الی اللهد) مترجم کاظم حاتمی ص 342. 3- الدر النظیم (یوسف بن حاتم شامی) ص 560. 4- الفتوح (احمد بن اعثم کوفی) ج 5 ص 121. 5- البلدان (احمد بن محمد همذانی) ص 224. 6- موسوعه احادیث اهل بیت علیهم السلام (شیخ هادی نجفی) ج6 ص 144. 7- مثیر الاحزان (ابن نما حلی) ص 66. 8- امالی شیخ طوسی ص 93. 9- امالی شیخ مفید ص 322. 10- علی خطی الحسین(دکتور احمد راسم النفیس) ص 139. 11- المجالس العاشوریه فی ماتم الحسینیه (شیخ عبد الله ابن حاج حسن آل درویش) ص 453. 12- العقیله و الفواطم ( حاج حسن شاکری) ص 33. 13- وفیات الائمه (من علماء البحرین و القطیف) ص 453. 14- موسوعه شهادت معصومین (جنه الحدیث معهد باقر العلوم) ج2 ص 339. 15- اللهوف فی قتلی الطفوف (سید بن طاووس) ص 87. 16- اللهوف فی قتلی الطفوف (فارسی مترجم بخشایشی) ص 176. 17- رجال ترکوا بصمات علی قسمات التاریخ (سید لطیف قزوینی) ص 162. 18- اعیان الشیعه (سید محسن امین) ج1 ص 613و ج 7 ص 138. 19- قاموس الرجال (محمد تقی تستری) ج12 ص 269. 20- موافق الشیعه (احمدی میانجی) ج2 ص 97. 21- معالم المدرستین (سید مرتضی عسکری) ج3 ص 146. 22- لواعج الاشجان (سید محسن امین) ص 201. 23- جواهر التاریخ (شیخ علی کورانی) ج4 ص 70 و 71. 24- الصدیقه زینب شقیقه الحسین (سید محمد تقی مدرسی) ص 66. 25- التذکره الحمدونیه (ابن حمدون ) ج6 ص 265. 26- العوالم الامام حسین علیه السلام (شیخ عبد الله بحرانی) ص 369 و 393 و 378. 27- بحار الانوار (علامه مجلسی) ج45 ص 150 و 163و 109. 28- الاحتجاج شیخ طوسی ج2 ص 30 و 29. 29- الاحتجاج علی اهل اللجاج (طبرسی) ج2 ص 303. 30- در سوگ امیر آزادی(ترجمه مثیر الاحزان) ص 290. 31- غم نامه کربلا (ترجمه لهوف) ص 167. 32- تسلیه المجالس و زینه المجالس ج 2 ص 353.
- چهارشنبه ۷ آبان ۹۳
- ۰۶:۵۷
